Fakty i mity o Wodach Polskich
czwartek, 20 kwietnia 2023
Sylwia Nowiczewska i Rafał Szałajko zwycięzcami Wielkiego Testu o Wodzie
Dlaczego potrzebujemy zbiorników wodnych?
Fakty i mity o Wodach Polskich

 

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie to główny podmiot odpowiedzialny za krajową gospodarkę wodną. Przeciwdziałanie suszy i powodzi – naturalnym zjawiskom, które wywołują ogromne straty w świecie człowieka i przyrody oraz troska o nasze zasoby wodne – poprawa ich jakości i ilości to ich priorytety. Mimo szeregu kompetencji, nie każde zadanie związane z wodą jest realizowane przez nas, o czym warto wiedzieć!

MIT! Wody Polskie są odpowiedzialne za usuwanie śmieci z rzek i zbiorników wodnych w całym kraju


Zgodnie z ustawą Prawo wodne, gospodarujemy i administrujemy w imieniu Skarbu Państwa zasobami wodnymi. Jednym z naszych obowiązków jest usuwanie zanieczyszczeń nagromadzonych w wyniku podwyższonego stanu wód lub powodzi bądź uwidaczniających się w wyniku obniżenia zwierciadła wód w ciekach oraz przywracanie terenu do stanu poprzedniego i usunięcie negatywnych skutków wykonywanych przez nas inwestycji. Do wymienionych nie należy sprzątanie terenów zaśmiecanych przez przebywających nad wodą mieszkańców i turystów!


Tereny pozostające w administracji Wód Polskich, np. wały przeciwpowodziowe czy nabrzeża zbiorników, udostępniane są do publicznego korzystania zarówno w ramach powszechnego, jak i szczególnego korzystania z wód i są terenami otwartymi. Zaś usuwanie odpadów z ulic, placów i terenów otwartych jest zadaniem własnym gminy, na co wskazuje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dodatkowo zaśmiecanie powinno być niezwłocznie zgłaszane do odpowiednich służb – policji czy straży miejskiej, które są według przepisów polskiego prawa organami uprawnionymi ustawowo do karania sprawców za tego typu wykroczenia. Tym niemniej, w ramach kampanii społecznej „Wody to nie śmietnik!” organizujemy co roku ponad sto dużych akcji sprzątania rzek, jezior i zbiorników w całym kraju. Pracownicy Wód Polskich sprzątają też administrowane wody w ramach prowadzonych działań utrzymaniowych. Rocznie nadwodne tereny oczyszczane są z tysięcy ton odpadów, które są nie tylko problemem estetycznym, ale stanowią również zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt.


Zachęcamy wszystkich od odpowiedzialnych postaw! Przebywając nad wodą, nie zaśmiecaj! Zabierz śmieci ze sobą, gdyż wody to nie śmietnik! Więcej na: https://www.wody.gov.pl/edukacja/wody-to-nie-smietnik/wlacz-sie

MIT! Wody Polskie prowadzą monitoring i raportują o stanie wód w naszym kraju


W Polsce oceną i monitoringiem wód powierzchniowych oraz monitoringiem jakościowym wód podziemnych zajmuje się Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ), zaś monitoringiem wód podziemnych Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIB-PIB) w ramach pełnienia zadań Państwowej Służby Hydrogeologicznej (PSH). Monitoring wód, w tym badania i ocena jakości wód powierzchniowych jest wykonywany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ). Na podstawie zapisów ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska przypisano jej prowadzenie działalności laboratoryjnej polegającej na wykonywaniu badań, w tym pobieraniu próbek, wykonywaniu pomiarów i analiz na potrzeby państwowego monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych.


Z kolei Wody Polskie opracowują projekty dokumentów planistycznych – planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i ich aktualizacje, które zawierają działania naprawcze służące poprawie stanu wód powierzchniowych i podziemnych w naszym kraju, aktualizowane co 6 lat. Więcej: www.apgw.gov.pl Prowadzimy również kontrole gospodarowania wodami. Obejmują one: korzystanie z wód, przestrzeganie warunków ustalonych w decyzjach wydanych na podstawie ustawy, przestrzeganie warunków ustalonych w pozwoleniach zintegrowanych, wykonywanie urządzeń wodnych, utrzymywanie wód oraz urządzeń wodnych i przestrzeganie nałożonych na właścicieli gruntów obowiązków oraz ograniczeń.


Przy wykonywaniu czynności kontrolnych nasi pracownicy współdziałają z innymi organami kontroli, organami administracji publicznej, organami obrony cywilnej oraz organizacjami społecznymi. Kontrolę gospodarowania wodami w zakresie przestrzegania warunków ustalonych w decyzjach wydanych na podstawie ustawy Prawo wodne oraz w pozwoleniach zintegrowanych dotyczącą pobranych wód oraz ochrony wód przed zanieczyszczeniami wykonuje również Inspekcja Ochrony Środowiska.


FAKT! W ciągu ostatnich 5 lat Wody Polskie zwiększyły bezpieczeństwo wodne mieszkańców naszego kraju


Naszym priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa wodnego mieszkańcom Polski. W ciągu 5 lat zakończyliśmy już 23 tysiące różnego typu zadania w gospodarce wodnej. Aktualnie w toku jest 300 inwestycji o wartości ponad 20 mld zł! Domykamy kompleksowy system zabezpieczeń powodziowych w dorzeczu Odry i Wisły, a także tworzymy zabezpieczenia w newralgicznych miejscach, które wcześniej były pozbawione ochrony – wszystko dla bezpieczeństwa mieszkańców. W ciągu 5 lat wyremontowaliśmy i wybudowaliśmy ponad 200 kilometrów wałów przeciwpowodziowych, a także zbudowaliśmy 9 nowych zbiorników, 3 przepompownie oraz powiększyliśmy bazę lodołamaczy o 8 nowoczesnych jednostek. Kluczowym przykładem jest Zbiornik Racibórz Dolny – największy obiekt hydrotechniczny tego typu w Polsce, który chroni przed powodzią 2,5 mln ludzi. Oddany do użytku w 2020 roku, jeszcze w tym samym roku na jesieni przechwycił falę wezbraniową i uchronił przed zalaniem kilkanaście nadodrzańskich miejscowości zamieszkanych przez 100 tys. osób!


Nowoczesna infrastruktura przeciwpowodziowa chroni również mieszkańców Dolnego Śląska, Małopolski, Podkarpacia czy mazowieckiej Doliny Maciejowickiej. Poldery przeciwpowodziowe zapewniają bezpieczeństwo mieszkańców w różnych regionach Polski – od Kotliny Kłodzkiej, przez Ziemię Świętokrzyską po Żuławy Wiślane. Flota 26. lodołamaczy zabezpiecza przed powodziami zimowymi mieszkańców północy Polski – nad Odrą i Wisłą. Strategicznym dokumentem jest Plan przeciwdziałania skutkom suszy, który został opracowany przez nas we współpracy m.in. z organami administracji rządowej oraz naukowcami z szeregu polskich uczelni. Plan zawiera wykaz przeszło 590 inwestycji, których realizacja przyczyni się do obniżania ryzyka zjawiska suszy, a tym samym ograniczenia strat gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Elementem planu jest budowa wielofunkcyjnych zbiorników retencyjnych. Wody Polskie zarządzają niemal 100 wielofunkcyjnymi zbiornikami retencyjnymi, które są naszym strategicznym rezerwuarem wody, a także planują budowę nowych, m.in. Wielowieś Klasztorna w Wielkopolsce czy Kąty-Myscowa na Podkarpaciu.


Dla zwiększania retencji na terenach rolniczych szczególnie narażonych na suszę, opracowaliśmy i rozpoczęliśmy wdrażanie w całym kraju założeń do Programu Kształtowania Zasobów Wodnych. Dzięki realizacji 270 zadań w całym kraju, Wody Polskie odtwarzają potencjał systemów melioracyjnych i urządzeń piętrzących, co pozwala na optymalne nawadnianie pól. Dzięki systematycznej pracy krajowy wskaźnik retencji wód wzrósł do ponad 7proc.! Więcej informacji na: https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/3374-przyspieszamy-zmiany-dla-bezpieczenstwa-wodnego-polski


FAKT! Wody Polskie rozwijają turystykę wodną w naszym kraju


Dla poprawy ruchu żeglugowego i rozwoju turystycznego regionu, modernizujemy kanały i obiekty hydrotechniczne na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich na łączną kwotę ponad 300 mln zł! Przełomową inwestycją było uruchomienie śluzy Guzianka II – pierwszego takiego obiektu wybudowanego przez Polaków na Mazurach po II wojnie światowej. W sezonie żeglugowym 2021 przez prześluzowaliśmy przez nią prawie 13 tys. jednostek pływających, niemal dwa razy więcej niż przez „starą” Guziankę I. Pozwoliło to uniknąć wielogodzinnych kolejek oczekujących na śluzowanie. Przeprawy odbywały się na bieżąco, a wodniacy i żeglarze wielokrotnie podkreślali, że zmienił się komfort i skrócił czas samego śluzowania. Wyremontowaliśmy już Kanał Grunwaldzki, Tałcki, Piękna Góra i Mioduński. Wielką popularnością cieszy się również Kanał Augustowski, który w tym roku obchodzi swoje 200-lecie! Rekordowym wśród liczby prześluzowanych jednostek był rok 2020, w którym różnicę poziomów wody na śluzach Kanału Augustowskiego pokonało ponad 46 tysięcy jednostek.


W 2021, jak i 2022 roku prześluzowaliśmy ponad 30 tysięcy obiektów! Dbamy też o turystykę i historię w regionie wodnym Noteci oraz Kanału Elbląskiego. Remont zabytkowych śluz i pochylni pozwoli na spopularyzowanie tych urokliwych szlaków wodnych. Nasze inwestycje przyczyniają się do poprawy żeglowności, wzrostu bezpieczeństwa oraz zwiększenia potencjału turystycznego regionu, z zachowaniem jego walorów środowiskowych. Warunki panujące na drogach wodnych są wymagające. Żeglarze mogą na swojej drodze napotkać mielizny, zapory i inne przeszkody. Dlatego na początku każdego sezonu żeglugowego nasi pracownicy rozstawiają wzdłuż torów żeglugowych specjalne boje, zwane pławami lub bakenami. Są bardzo pomocne w żegludze i nawigacji, a także w oznaczaniu miejsc niebezpiecznych na szlakach wodnych.


Naszym priorytetem było też uruchomienie szlaków wodnych w dużych miastach umożliwiających tzw. żeglugę nocną, która ma charakter turystyczny i dotyczy przewozu osób w komunikacji publicznej. Składa się na nią przygotowanie odpowiedniej infrastruktury oznakowanie mostów, oznakowanie śródlądowych dróg wodnych, oświetlenie i inne elementy, dzięki którym można tą żeglugę nocną bezpiecznie uruchomić. Żeglugę nocną można uprawiać na Wrocławskim Węźle Wodnym, na Wiśle w Krakowie i Warszawie. Chcesz wiedzieć o nas więcej? Zajrzyj na www.wody.gov.pl

Wody Polskie przyczyniły się do rozwoju turystyki wodnej (fot. PAP)

Wody Polskie przyczyniły się do rozwoju turystyki wodnej (fot. PAP)