Ta niewysoka klacz o kasztanowej maści trafiła do Józefa Piłsudskiego w 1914 roku i przeszła z nim cały szlak bojowy Legionów Polskich. „Między nią a mężem istniało jakieś tajne porozumienie, tak doskonałe, że oboje odczuwali swoje nastroje i nawzajem na siebie wpływali” – wspominała Aleksandra Piłsudska, druga żona Marszałka. Na zasłużoną emeryturę Kasztanka odeszła już w wolnej Polsce i do śmierci w 1927 roku była pod opieką żołnierzy 7 Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim. Niewiele osób wie, że później Kasztankę wypchano i przechowywano w stołecznym Muzeum Wojska Polskiego. W jego magazynach przetrwała II wojnę światową. Niestety, „wyzwolenie” okazało się kresem jej historii. Gdy marszałek Michał Rola-Żymierski, ówczesny naczelny dowódca Wojska Polskiego w czasie inspekcji muzeum w 1945 roku zauważył Kasztankę wśród zbiorów stwierdził: „Poznaję to bydle, już mnie raz kiedyś kopnęło, nie ma potrzeby tych szczątków przechowywać” i rozkazał ją spalić na dziedzińcu. 

Artylerzysta Wojtek 

Wojtek to niedźwiedź brunatny, który służył w czasie II wojny światowej w szeregach 2 Korpusu Polskiego. Żołnierze armii gen. Władysława Andersa kupili go w Iranie, ratując przed pracą w cyrku. Łagodne i towarzyskie zwierzę stało się ulubieńcem wszystkich żołnierzy. Razem z nimi bawiło się, jadło, a nawet spało w jednym namiocie. Szybko jednak z maskotki oddziału niedźwiedź stał się jego pełnoprawnym członkiem. Szeregowy Wojtek, bo z takimi danymi został wpisany do ewidencji, otrzymał książeczkę wojskową i żołd. Należne mu pieniądze, za milczącą zgodą samego zainteresowanego, zamieniono mu na podwójne racje z polowej kuchni. W czasie kampanii włoskiej awansował do stopnia kaprala i pełnił funkcję amunicyjnego – donosił załodze skrzynie z pociskami. Przeszedł z 2 Korpusem cały jego szlak bojowy, brał udział m.in. w bitwie o Monte Cassino, a po demobilizacji zamieszkał w edynburskim zoo. Do końca życia, czyli do 1963 roku, odwiedzali go pozostający na emigracji żołnierze gen. Andersa. 

Nie tylko na defiladzie Choć wojsko już dawno przesiadło się na ciężarówki i opancerzone wozy bojowe, konie pozostają w służbie. Są przede wszystkim symbolem przywiązania do kawaleryjskiej tradycji Wojska Polskiego i symbolem największych zwycięstw polskiego żołnierza. Widok jeźdźców i ich pięknych koni z Pułku Reprezentacyjnego budzi podziw, a żadne obchody wojskowych świąt i rocznic nie mogą się bez nich obyć. Wierzchowce to jednak we współczesnej armii nie tylko symbol. Po wielu latach w Wojsku Polskim wznowione zostały szkolenia jeździeckie. Wpisano je w program ćwiczeń pododdziałów rozpoznawczych. Jak mówią żołnierze tych formacji, koń to cichy i samowystarczalny środek transportu, na którym można dostać się tam, gdzie nie wjedzie żaden pojazd.

Czworonożni żołnierze nie tylko pełnią służbę w pododdziałach wartowniczych i porządkowych, gdzie wspierają wojskowych swoich doskonałym słuchem i węchem. Są nieocenionym wsparciem np. dla saperów. Pomagają w wyszukaniu niebezpiecznych przedmiotów i ładunków wybuchowych, znacznie zwiększając bezpieczeństwo żołnierzy. Zalety psów wykorzystują także wojska specjalne. Odpowiednio przeszkolone czworonogi są w zespołach bojowych Jednostki Wojskowej GROM. Działają razem z operatorami, w czasie akcji potrafią być niezwykle groźnym i skutecznym przeciwnikiem. Psy wykorzystywane są też w terapii żołnierzy dotkniętych syndromem PTSD. Potrafią koić skołatane nerwy, pomagają wyciszyć się, a osobom, które mają problemy po traumatycznych przeżyciach, ułatwiają znów się otworzyć i zaktywizować.

Podniebni łowcy na straży bezpieczeństwa lotów 

Sokoły i jastrzębie pełnią na lotniskach wojskowych ważną funkcję strażników przestrzeni powietrznej. Ich zadaniem jest odstraszanie innych ptaków znad pasów startowych, tak by starty i lądowania samolotów mogły odbywać się bezpiecznie. Choć wymyślono wiele technicznych rozwiązań, które pomagają w oczyszczaniu nieba nad bazami lotniczymi, nadal najlepiej z tej roli wywiązują się podniebni łowcy. Wystarczy, że wojskowe jastrzębie i sokoły pokażą się na horyzoncie, by reszta ptactwa czmychnęła w popłochu.