Nawet jeżeli dochodzi między nimi do obiegu towarów, to ma to jedynie uprawdopodobnić transakcje opisane w fałszywych dokumentach handlowych. Tak zwane oszustwa karuzelowe to świadoma i wyrafinowana sieć – często pozorowanych – procesów gospodarczych między grupą firm. Zdarza się, że oszuści wciągają w ten proceder uczciwych przedsiębiorców. Na co warto zwracać uwagę, aby nie dać wciągnąć się w oszustwo?
Sposób kontaktowania się Szczególną uwagę należy zwrócić na komunikację pomiędzy „kontrahentami” – uczestnikami oszustwa karuzelowego. Jego pierwszym widocznym objawem może być utrudniony kontakt z kontrahentem. To brak siedziby lub miejsca prowadzenia działalności, w którym są pracownicy firmy, sekretariat czy pokój, gdzie można odbyć spotkanie lub podpisać umowę. Pomiędzy uczestnikami oszustwa kontakt pozostaje wyłącznie telefoniczny, e-mailowy lub przez pośrednika.
Skala obrotu i marżeBiorąc pod uwagę rozmiary sprzedaży, zwykle oszustwa karuzelowe odbywają się w ramach handlu hurtowego. Marże na przeprowadzanych transakcjach są (stosunkowo) niskie dla większości firm w łańcuchu i często stanowią stałe kwoty. Dlatego też typowe negocjacje cenowe nie mają miejsca.
Płatności Należy zachować ostrożność podczas udostępniania swoich danych osobowych czy przy upoważnianiu innych do działania w swoim imieniu, np. do dysponowania środkami na rachunku bankowym. Podejrzane jest także realizowanie dyspozycji płatniczych na rzecz podmiotów lub osób trzecich, zupełnie niezwiązanych z fakturowym obiegiem.
Transakcje odbywają się bardzo szybko Obrót towarami w karuzeli pozbawiony jest ryzyka gospodarczego: co zostanie zakupione zaraz jest sprzedane, nie ma stanów magazynowych. Sprzedawane towary, krążąc fakturowo między podmiotami uczestniczącymi w łańcuchu dostaw, „wracają” do podmiotu, który pełni w łańcuchu rolę organizatora. Ten z kolei inicjuje kolejny obrót z udziałem tych samych firm lub nowo wprowadzonych podmiotów do karuzeli. Transakcje odbywają się bardzo szybko, często w ciągu 2-3 dni „przechodzą” przez różne podmioty, w tym firmy z innych krajów UE.
W praktyce można spotkać się z pewnymi cechami charakterystycznymi dla transakcji wykorzystywanych w oszustwach w VAT. Są to wyłącznie przykładowe cechy, których nie należy traktować od razu jako bezwzględnych przejawów oszustwa. Warto pamiętać też, że wiedza o istniejącym ryzyku, a także zachowanie wzmożonej ostrożności, mogą uchronić przedsiębiorców przed wciągnięciem do karuzeli gospodarczej. Oceniając wiarygodność kontrahenta i rzeczywisty charakter transakcji należy kierować się standardami biznesowymi. Ważne jest uwzględnianie specyfiki rynku i realiów ekonomicznych oraz doświadczenia, które wynika z prowadzenia działalności gospodarczej.
Kampania edukacyjna Bezpieczna transakcjaOd połowy ubiegłego roku Ministerstwo Finansów wraz z Krajową Administracją Skarbową prowadzi kampanię edukacyjną dotyczącą bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Ma ona podnieść świadomość przedsiębiorców na temat tego, jak chronić się przed nieświadomym wciągnięciem w „karuzelowy wir”. Akcja zwraca uwagę przedsiębiorców na rolę dochowania należytej staranności w obrocie gospodarczym oraz wyjaśnia, czym jest mechanizm podzielonej płatności (nowe narzędzie uszczelniające system podatkowy).
Kampanii towarzyszy strona internetowa
www.bezpiecznatransakcja.mf.gov.pl. Znajdują się tam informacje dot. mechanizmów wyłudzania VAT, mechanizmu podzielonej płatności oraz okoliczności, na które przedsiębiorca powinien zwrócić uwagę przy zawieraniu transakcji.
